به گزارش قدس خراسان، «۱۸ سال پیش یک عمل سزارین انجام دادم و پس از آن دچار دردهای مکرر و زیادی شدم که پزشکان نتوانستند دلیل آن را در این سالها پیدا کنند. مدتی پیش انجام یک سونوگرافی دقیق خبر از وجود شیء خارجی داخل بدنم داد. به همین دلیل تحت عمل جراحی قرار گرفتم که هفت ساعت طول کشید و مشخص شد یک لوله فلزی ۴۰ سانتیمتری داخل بدنم جامانده و در این سالها به تخمدانها و رحم، آپاندیس و بخشی از رودهها آسیب رسانده است. این جسم خارجی در این مدت به قدری عفونت کرده بود که پس از عمل تا یک ماه بدنم بوی تعفن میداد». این شرح حال زن مشهدی و نمونهای از خطاهای پزشکی در این شهر است.
موضوع خطاهای پزشکی را از دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیگیری میکنیم.
دانشگاه علوم پزشکی: در مورد خطاها و قصور پزشکی کار خاصی انجام نمیدهیم
مدیر نظارت بر درمان و اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ما میگوید: خطای پزشکی اگر منجر به صدمه برای بیمار شده باشد و شکایت کند، در سازمان نظام پزشکی پیگیری و رسیدگی میشود.
کاظم غفاریان تصریح میکند: ما در مورد خطاها و قصور پزشکی کار خاصی انجام نمیدهیم. خطای پزشکی یعنی پزشک خطایی انجام داده که منجر به عارضه شده است. ما نمیتوانیم به این موارد ورود داشته باشیم؛ بلکه کمیسیونی متشکل از گروهی از پزشکان موضوع را بررسی میکنند. ما به عنوان سیستم اداری نمیتوانیم درباره درست یا خطا بودن کار یک پزشک نظر بدهیم؛ بلکه یک مرجع بالادستی که از نظر علمی هم صلاحیت داشته باشد، میتواند ایراد بگیرد. در نظام پزشکی هیئت انتظامی رسیدگی به تخلفات در این خصوص اعلام نظر میکند. تخلفاتی که دانشگاه علوم پزشکی در حوزه درمان به آن ورود میکند، مواردی مثل دریافت وجه اضافه یا مداخلات پزشکی توسط افراد غیرمتخصص یا وقایع ناخواسته درباره بیماران در بیمارستانهاست.
نظام پزشکی: بیشترین شکایت از پزشکان به دلیل ناآگاهی بیماران است!
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی مشهد میگوید: بیشترین شکایتها به دلیل ناآگاهی بیماران از روند ویزیت یا درمان بوده و بیمار به دلیل بیاطلاعی ممکن است فکر کند به او بیتوجهی شده است.
دکتر بهرام جلیلی تقویان بیان میکند: البته در این مسئله، شلوغی بعضی مراکز یا مطبها و تقاضای بالای بیماران و اصرار بر مراجعه به پزشکان شاخص دخیل است.
وی متذکر میشود: دومین مسئله، تفکیک میان عوارض و قصور است. عوارض، پیشامدهای ناخودآگاه و ناخواستهای است که در هر درمانی ممکن است پیش بیاید؛ اما قصور و خطای پزشکی که البته سهوی بوده و به خاطر کار پزشک ایجاد شده، جدای از عوارض است؛ اما متأسفانه بیماران چون اغلب از عوارض درمان باخبر نیستند، همه پیشامدهای ناگوار را به حساب قصور و خطای پزشک میگذارند!
پاسخ معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی مشهد وقتی جالبتر میشود که بالاخره ابراز میکند: سومین مورد خطاها و قصورهای پزشکی بوده که به هر حال در هر رشته کاری ممکن است توسط افرادی پیش بیاید.
جلیلی تقویان توضیح میدهد: ورود نظام پزشکی به دو گروه اول شکایات سعی بر آموزش و پیشگیری و آگاهی دادن هم به بیمار برای دانستن پیش آگهیهای درمان و هم به پزشک برای اینکه خود را ملزم به توضیحات کافی برای مراجع کند.
وی ادامه میدهد: در قصورها و خطاهای انتظامی طبق قوانین قضایی معاونت انتظامی کشور برخورد و در صورت نیاز به مراجع ذیصلاح برای کیفرها و مجازاتهای احتمالی همراه نیز اعلام میشود. دایره این مجازاتها از پرداخت جریمه تا ابطال دائمی پروانه طبابت متغیر است.
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی مشهد در خصوص آمار شکایتها در سال گذشته میگوید: در مجموع ۷۵۱ شکایت در نظام پزشکی مشهد ثبت شده و این در حالی است که ما ۱۸ هزار عضو در نظام پزشکی مشهد داریم. اگر در نظر بگیریم روزانه از سوی هر عضو ۱۵ خدمت درمانی ارائه میشود، در هر روز ۲۷۰ هزار خدمت درمانی صورت میگیرد که البته خدمات ارائه شده چندین برابر این تعداد است. از این تعداد خدمت درمانی، روزانه حدود دو شکایت ثبت شده که نشان از رضایتمندی عمومی دارد؛ چرا که شکایت از خدمات به ۰/۰۱ درصد هم نمیرسد.
قانون چگونه در مقابله با خطای پزشکی عمل میکند؟
در بیشتر مناطق جهان، هدف اصلی جبران خسارت است؛ اما برای بدست آوردن غرامت، بیمار باید سهلانگاری را اثبات کند که کار راحتی نیست. همچنین باید دید آیا غفلت سبب خسارت قابل جبران شده یا خیر. به طور کلی، دعوی قضایی یک روش ناکارآمد و غیر قابل اعتماد برای تأمین خسارت ناشی از خطای پزشکی به نظر میرسد.
وقتی بیمار به دلیل خطای پزشکی آسیب ببیند، بالاترین اولویت ارائه مراقبتهای بهداشتی به موقع و رایگان برای کم کردن آسیب است. در برخورد با خطاهای پزشکی که مقصر اخلاقی در آنها کم است، هدف اصلی هر دو سیستم حقوقی و پزشکی باید ارتقای مراقبتهای بهداشتی ایمن و مؤثر باشد.
مشخص است بسیاری از خطاهای پزشکی سهوی و غیرعمدی است و برخورد قانونی با خطاهای پزشکی عمدی منطقی است و این افراد برخلاف خواسته خود، ممکن است در لحظهای بیاحتیاطی کرده و خطایی مرتکب شوند. در مجموع اگر پزشکان به خاطر هرگونه اشتباه پزشکی که مرتکب شدند، مجازات شوند، ممکن است جامعه مدرن بدون هیچ پزشک قابل اعتمادی در وضعیت بسیار بحرانی قرار گیرد؛ اما در کل این شکل از برخورد و مواجهه که سازمان نظام پزشکی به عنوان یک سازمان صنفی، مسئول رسیدگی به تخلفات پزشکان شود و به خاطر تعارض منافع، بیشترین مشکلات را به بیماران نسبت دهد، احقاق حق مردم یا بهتر است بگوییم بیماران آسیبدیده را با چالش جدی مواجه میکند.
خبرنگار: معصومه مؤمنیان
نظر شما